Daarom zwart-wit

Zwart-wit is in. Het heeft zijn richting gevonden in de kunstwereld en ook in de (kunst)fotografie.

Ik had het als eens eerder over zwart-wit fotografie. Beschouw dit artikel als een aanvulling.  Er zijn meerdere redenen om zwart-wit toe te passen.

HIGH KEY

Een high-key foto is heel licht, maar mag nooit overbelicht zijn. Heb je nu een high-key (kleuren)foto waarbij tevens kleine donkere elementen in beeld zijn, dan zal bij overzetting naar zwart-wit alle aandacht naar die kleinere elementen gaan. Dat komt doordat het contrast in het overgrote deel van het beeld erg laag zal zijn. Een mooie toepassing hiervan kan je zien in product fotografie waarbij het product alle aandacht opeist.

LOW KEY

Tegenover high-key staat low-key. Daarbij is het overgrote deel van het beeld donker, maar ook hier dus nooit onderbelicht. Bij low-key is er een hoog contrast waarbij het (hoofd)onderwerp van de foto niet volledig wordt belicht. Door die onvolledige belichting van het onderwerp is heel veel aandacht nodig voor de achtergrond om er voor te zorgen dat het onderwerp wel los komt van die achtergrond. De omzetting van een mooi uitgebalanceerde low-key naar zwart-wit geeft een extra wauw-effect aan het beeld.
Over low-key en high-key had ik het reeds op

VORM

IK heb het hier over de vorm van het onderwerp. Door een mooi verloop van donker naar licht wordt deze vorm extra benadrukt. Dus ook hier is licht het sleutelwoord. Denk aan de Nederlandse meesters uit de Gouden tijd. Zij waren meester van het licht. Zet eens een 'Rembrandt portret' over naar zwart-wit. Hierdoor zal de loop van dat licht nog meer tot uitdrukking komen en krijgt de vorm van het onderwerp nog meer aandacht.

LIJNEN EN VLAKKEN

Haal alle kleur weg uit een beeld en de lijnen en vlakken zullen automatisch benadrukt worden. Om daar een mooi zwart-wit aan over te houden zijn hoog contrast en een sterke compositie noodzakelijk.

DRAMA

Omdat mensen ook wat betreft fotografie kleuren als de natuurlijke weergave zijn gaan zien, zal zwart-wit in eerste instantie meer aandacht opwekken. Hierdoor heb je als beeldmaker een soort van vrijbrief om tijdens de nabewerking eventjes buiten de lijntjes te 'kleuren'. Je kan bij zwart-wit extra accenten aanzetten welke ook makkelijker aanvaard zullen worden. Daardoor kunnen dramatischere beelden ontstaan. Extreem zwart-wit wordt meestal wel aanvaard terwijl dat bij extreem kleur niet het geval is.

Een duidelijk verschil tussen hoog en laag contrast / drama en subtiel

SUBTIEL GRIJS

Tegenover drama staat het subtiele gebruik van grijzen. Hierbij wordt zuiver zwart en zuiver wit uit het beeld geweerd. Hierdoor wordt er een heel speciale (subtiele) sfeer aan het beeld meegegeven.
Dit is een stijl welke, voornamelijk, in een verder verleden meermaals werd toegepast.

AFLEIDENDE KLEUREN

Kleuren kunnen ook afleiden van het onderwerp. Zo kan een heldere of zuivere kleur bijten het onderwerp alle aandacht gaan opeisen. Door je beeld om te zetten naar zwart-wit doe je de aandacht voor kleur teniet en komt je onderwerp, wellicht, weer op het voorplan.

HARD LICHT

Veel fotografen werken liever niet met hard licht. Dan krijg je namelijk felle hooglichten en harde schaduwen. Doet zo'n situatie van hard licht zich voor, denk dan even aan zwart-wit. Je beelden zullen op zich veel meer contrast laten zien en, zoals reeds hiervoor aangehaald, dat contrast kan je (eventueel) nog eens straffeloos extra aanzetten.

FOTOREEKSEN

Presenteer je meerdere beelden als een reeks, een samenhangend geheel? Dan zal over het algemeen zwart-wit meer evenwicht in je verhaal brengen. Bij kleuren, voornamelijk het kleurverschil, zal dat moeilijker blijken te zijn. Zo zal ook bij kleuren het gebruik van verschillende beeldverhoudingen vlugger als storend worden ervaren.  Ter verduidelijking: met een fotoreeks bedoel ik iets anders dan een fotoreportage.

Het lijkt wel alsof in zwart-wit meer aanvaardbaar is, doe je er voordeel mee.

Vind je dit artikel waardevol of heb je vragen of andere ervaringen?  Je kan het mij laten weten door een reactie te plaatsen. Je email-adres is verplicht, maar het wordt niet getoond op de website.

plaats een reactie