de grijskaart

Een grijskaart, daar heb je waarschijnlijk al van gehoord of je hebt er een in je bezit. Het is een grijs stukje karton of een (inklapbaar) stukje stof. Die grijstint wordt 18% grijs genoemd. Als je het hebt, gebruik je het waarschijnlijk bij het bepalen van de witbalans in je foto's.
Bij een moeilijk te bepalen witbalans heb ik deze kaart ook al gebruikt. Gewoon een foto waarbij ik de kaart ook in beeld neem. Dat is dan een referentiepunt bij de nabewerking. Omdat ik altijd in RAW fotografeer, staat mijn witbelans ingesteld op 'automatisch'. Immers bij de nabewerking kan ik, dankzij RAW, nog alle richtingen uit.
Maar weet je dat een grijskaart in feite bedoeld is voor de belichting en niet voor de witbalans?

Wat is 18% grijs?

Het is de tint grijs die exact 18% van het licht dat erop valt terug kaatst. Die grijswaarde ligt exact in het midden tussen zwart en wit. Alhoewel deze dus 18% licht reflecteert, is het exact 50% zwart.

Waarom 18% grijs?

De belichtingsmeter in de camera is een reflectiemeter. Dat betekent dat die het licht meet wat door het onderwerp gereflecteerd wordt en dus niet het licht wat op het onderwerp valt.
Een reflectiemeter is geijkt op en reflectie van 18%. De meter in je camera kijkt dus naar het licht dat door je onderwerp wordt gereflecteerd en berekent daarvan de gemiddelde waarde. Hij gaat er dus vanuit dat die gemiddelde reflectie altijd overeen moet komen met 18% reflectie.
Dat klopt niet altijd. Donkere objecten reflecteren meer licht en lichtere objecten minder. Daarnaast speelt ook de kleur van het onderwerp een rol om meer of minder dan 18% licht terug te kaatsen.
In een balans tussen licht en donker en een mix van kleuren zal de reflectie wellicht rond de 18% schommelen.

Maar bij een overwicht aan donker of licht hebben we een probleem, dan is de belichting dus fout. Voor een voorbeeld verwijs ik naar mijn artikel 'Sneeuw moet wit zijn'.

Meerdere oplossingen

- Je kan een externe lichtmeter gebruiken, welke niet het gereflecteerde licht maar wel het invallende licht meet. Maar niet iedereen heeft zo'n lichtmeter en het is ook niet praktisch om het te gebruiken.
- Een eenvoudige en goedkope manier is onze grijskaart. Door vóór de eigenlijke foto eerst, in identieke omstandigheden, een foto te maken van alleen de grijskaart ken je de exacte belichting. Deze neem je nu over om de eigenlijke foto te maken. Denk erom dat wanneer in de loop van de dag de lichtomstandigheden veranderen, door het weer of omdat je jezelf verplaatst, je steeds een nieuwe grijskaart-foto dient te maken.

Besluit

De 18% grijskaart is dus niet bedoeld voor de witbalans. Daarvoor zijn er andere kaartjes te krijgen. Het is meestal een witte kaart en dat bij vele grijskaarten de achterkant van die kaart.

Vind je dit artikel waardevol of heb je vragen of andere ervaringen?  Je kan het mij laten weten door een reactie te plaatsen. Je email-adres is verplicht, maar het wordt niet getoond op de website.

plaats een reactie