straatfotografie versus ...

Een straatfotograaf beweegt zich tussen de mensen. Meestal is dat op straat, maar dat hoeft niet echt. Straatfotografie kan op alle publieke ruimtes, daar waar dagelijkse gebeurtenissen plaats vinden. Het gaat om menselijke dagelijkse activiteiten. Meestal worden ook mensen gefotografeerd, maar ook dat is geen noodzaak.
Een straatfotograaf verhaalt niet de grote gebeurtenissen, maar creëert een lappendeken van details. Deze kleine gebeurtenissen schetsen samen de tijdgeest over een bepaalde periode op een bepaalde locatie.
De meeste straatfoto's kan je makkelijk in een wel bepaalde tijd plaatsen, sommige zijn tijdloos.

... documentaire en journalistieke fotografie

Niettegenstaande straatfotografie raakpunten heeft met documentaire en journalistieke fotografie is er een groot verschil. Straatfotografie geheel vrijblijvend terwijl documentaire en journalistieke fotografie een thema objectief en waarheidsgetrouw weergeven en een boodschap overbrengen. Bij straatfotografie werk je niet in opdracht en hoef je dus niet zo nodig een verhaal vertellen of een gewetenskwestie aan te kaarten. Het plezier van op straat fotograferen is ligt hem in het speuren naar de details in de publieke ruimte.

... reisfotografie

Op een straatfoto staan heel dikwijls mensen, maar dat kan zich ook beperken tot sporen die mensen nalaten. Toch is straatfotografie niet zo maar een kiekje van een mooie plek. In tegenstelling tot de toerist die wacht tot alle mensen uit de weg zijn, gaat de straatfotograaf op die plek aan de slag als er iets of iemand in zijn beeld komt. De straatfotograaf gebruikt de plaats als decor. Natuurlijk kan je ook op reis aan straatfotografie doen.

... portretfotografie

Bij straatfotografie hoort spontaniteit. Dat is echter geen verbod om foto’s van mensen te maken die voor je op straat poseren. Echter een geposeerd straatportret komt na een 'gestolen' foto. De gefotografeerde persoon heeft je opgemerkt en in zo'n geval kan een portret, je stuurt de dag erna een kopietje, als een goedmakertje dienst doen. Een vaste regel moet zijn dat je mensen steeds in hun waardigheid laat. Vraag je altijd af: 'Zou je in de gegeven situatie zelf gefotografeerd willen worden?'

... geluk

Bij een geslaagde straatfoto krijg je vaak commentaar als: 'Goed dat in de hand, die dan ook nog eens goed ingesteld was.'
Maar is het helemaal niet. Op basis van geluk zal je veel foto's moeten maken om tot een topplaatje te komen. Immers 'geluk' moet je 'maken'. Dat doe je door heel goed voorbereid de deur uit te gaan.
Dat kan:
- Door je materiaal door en door te kennen.
- Door de deur uit te gaan met een thema wat je in beeld wenst te brengen.
- Door je camera zo in te stellen dat je voorbereid bent op 99% van wat je verwacht voor je lens te krijgen.

... mag het wel

GDPR, dat is de Europese wet op de privacy die in mei 2016 van kracht werd. Daarover vragen veel fotografen zich af of je 'op straat' nog mag fotograferen. Het antwoord: 'ja, gelukkig wel.'
Eigenlijk is er niet zoveel veranderd, alleen is er veel rumoer omheen gemaakt. Je moet zoals altijd een aantal 'op zich normale' regels in acht nemen.
- Zo heb je toestemming nodig als je een foto maakt waarbij één of meerdere mensen herkenbaar zijn. Deze regel vervalt als de foto onderdeel is bij een artikel.
- Zijn de mensen in beeld niet het hoofdonderwerp van je foto, dan heb je geen toestemming nodig. Bijvoorbeeld bij een foto van een straatevenement, mogen daar mensen herkenbaar opstaan.
- Best is altijd om een schriftelijke toestemming te hebben bij het fotograferen van mensen. Zelf ga ik er vanuit dat als iemand poseert, die er ook geen probleem mee heeft.
- Foto's waarbij mensen niet het hoofdonderwerp zijn, ook al zijn ze herkenbaar in beeld, mag je maken en publiceren zonder toestemming. Op de website van de Belgische privacy commissie lees je het volgende: “Wanneer bepaalde personen toevallig op een foto of video staan, genomen op een publieke plaats (bv. een foto van een monument waar enkele personen toevallig mee op afgebeeld staan), dan gaat men er in principe van uit dat een toestemming voor het verdere gebruik van die foto of video niet vereist is.”
- Er kan altijd discussie ontstaan over het begrip 'gericht in beeld'. Daarnaast is ook nog een ‘gerechtvaardigd belang’ voor het maken of publiceren van een foto. En een artistiek belang, zoal bij de kunstvorm straatfotografie en zoals bij wetenschap en journalistiek, is een gerechtvaardigd belang.

Kleur versus zwart-wit

Straatfotografie stond in de begintijd voor zwart-wit beelden. Dat is lang uitsluitend zo geweest. Het persagentschap Magnum werkte in oorsprong enkel met fotografen die zwart-wit beelden produceerden. Kleur was commercieël en werd als vulgair gezien.
Het was de Belgische fotograaf Harry Gruyaert die in 1982, mede door zijn koppig vasthouden aan kleur en ook omdat hij kleur op een geniale wijze hanteerde, die straatfotografie in kleur introduceerde bij het prestigieuze persagentschap.
Tegenwoordig zijn kleurfoto's gemeen goed, maar toch blijven veel straatfotografen zweren bij zwart-wit.

Tot slot nog een aantal aandachtspunten

- Flitsen past niet bij straatfotografie. Aan de andere kant brengt flitslicht letterlijk de kleine kantjes van de mens harder in beeld. Zo maken straatfotografen zoals Martin Parr en Jimmy Kets er wel gebruik van.
- Voor straatfotografie zijn meestal drukke locaties, daar waar wel eens wat te beleven valt, zeker interessant.
- Ook heb je voor straatfotografie een portie geduld nodig en een zeker 'voorvoelen van wat er zou kunnen gaan gebeuren'.
- Bij straatfotografie maakt een beetje lef al gauw het verschil.

Veel succes.

Vind je dit artikel waardevol of heb je vragen of andere ervaringen?  Je kan het mij laten weten door een reactie te plaatsen. Je email-adres is verplicht, maar het wordt niet getoond op de website.

plaats een reactie