Zes waarden van het licht

Natuurlijk, daar is iedere fotograaf van doordrongen, fotografie kan niet zonder licht. Daarbij is het belangrijk hoe "helder" het licht is, maar dat niet alleen. De kleur, de richting, de hardheid of zachtheid van het licht bepalen de kwaliteit van een beeld.

Waarschijnlijk onderken je soorten licht afhankelijk van de lichtbron. Zo geven gloeilampen een warme gloed en is licht in de schaduw kouder (meer blauw). Licht van boven is soms vertekenend en hard, terwijl zijlicht zacht licht is.

Bij fotografie, en ook andere tweedimensionale kunstvormen, moeten we de kijker een driedimensionaal beeld presenteren. Op zich lijkt dat eenvoudig: een foto van een boom wordt wel degelijk geïnterpreteerd als een foto van een boom. Dat wordt zo ervaren door de andere objecten in het beeld (voorgrond en achtergrond) of door te spelen met scherptediepte of lijklijnen. Maar ook het licht speelt hierbij een niet te verwaarlozen rol.

Licht kan ons helpen om een extra dimensie, een gevoel van diepte, aan een tweedimensionale foto toe te voegen. Laat ons eens trachten om het licht op te splitsen in de vijf afzonderlijke waarden.

1. Hooglichten

Deze term verwijst in het algemeen naar een (zeer) heldere lichtvlek die op een glanzend object en is slechts een weerspiegeling van een lichtbron. Het vertelt de kijker de locatie van de lichtbron en is daarnaast een eerste visuele aanwijzing een object in drie dimensies weergegeven wordt. Hooglichten zijn duidelijk zichtbaar op reflecterende objecten, maar op doffe oppervlakken zijn het de lichtere tinten van wat de kleur van dat object ook is.

2. Schaduwen

Afhankelijk van de aard en de plaats van de lichtbron werp elk object een schaduw op de omgeving van het object af. Die schaduw helpt de kijker om het object ten opzichte van de omgeving te plaatsen en voegt zo, samen met het schaduwgebied, diepte (een derde dimensie) toe aan het beeld.

3. Het schaduwgebied

Dit is het gebied tussen de hooglichten en de schaduwen, namelijk de niet (of minder) belichte zijde van het object. Zonder het schaduwgebied tussen de hooglichten en de schaduwen zou het beeld moeilijker als driedimensionaal ervaren kunnen worden.

4. Diffuus licht (verstrooit licht)

Wanneer we bij een beeld de schaduwen en het schaduwgebied buiten beschouwing laten, kunnen we aannemen dat de rest belicht wordt. Dat zijn niet allemaal hooglichten. Terwijl het bij hooglichten in eerste instantie om een reflectie gaat, vertelt diffuus licht ons meer over de kleur en de structuur van het onderwerp. Diffuus licht zorgt voor variatie / levendigheid in het beeld.

5. Reflecterend licht

Reflecterend is afkomstig van een secundaire lichtbron en dient om donkere gebieden op te vullen en ook om meer definitie aan het onderwerp toe te voegen. Reflecterend licht kan afkomstig zijn van een natuurlijke reflectie, maar kan ook door de fotograaf / beeldmaker toegevoegd worden door middel van een reflectiescherm.

6. Hard en zacht licht

Wanneer een onderwerp hard belicht wordt, bijvoorbeeld direct zonlicht, is er weinig overgang tussen hooglichten, schaduwgebied en schaduwen. De scheiding tussen deze gebieden is hard en wordt als minder prettig ervaren door de kijker. Daarom zal een beeldmaker / fotograaf meestal op zoek gaan naar zacht licht, vroeg of later op de dag of een bewolkte hemel, waarbij er een geleidelijke overgang ontstaat tussen hooglichten schaduwgebied en schaduwen.

In de praktijk

Bij je meest succesvolle foto's zou je minimaal drie lichtwaarden moeten kunnen terugzien. Aan de andere kant zal je merken dat je bij je mindere beelden deze lichtwaarden niet aanwezig zijn. Bij die mindere beelden ontbreekt diepte (meerdere lagen) in het beeld.
Let daarop in de praktijk. Bekijk het onderwerp vanuit verschillende standpunten en ervaar hoe het licht vanuit die diverse standpunten reageert en wat het doet met het totale beeld.

Succes.

Vind je dit artikel waardevol of heb je vragen of andere ervaringen?  Je kan het mij laten weten door een reactie te plaatsen. Je email-adres is verplicht, maar het wordt niet getoond op de website.

plaats een reactie