het histogram

Als amateur-fotograaf ben je op jouw digitale camera het histogram vast en zeker al tegengekomen. Dat rare diagram (het lijken allemaal bergjes) en het is voor elke foto weer anders. Als je een zopas genomen foto bekijkt, roep je het op door (meermaals) op de knop info (of display) te drukken. Het histogram is een uitstekend hulpmiddel om jouw foto te beoordelen voor wat betreft een correcte belichting.

Wat is het?

Een histogram is een rij van 256 smalle kolommetjes waarbij elk kolommetje aangeeft hoeveel beeldpuntjes met een bepaalde helderheid de betreffende foto bevat. De horizontale as, onderaan, geeft die helderheid weer. Meest links is die helderheid 0 (zwart) en het uiterst rechtse kolommetje geeft helderheid 255 (wit) weer. Bij een goed uitgebalanceerde belichting is het diagram breed en hoog en zonder scherpe pieken. Als het diagram naar de linkerkant neigt, wil dat zeggen dat er verhoudingsgewijs veel donkere pixels in de foto zitten. Zijn er in meerderheid lichte pixels aanwezig dan schuift de grafiek meer naar rechts.

Het histogram vertelt nog meer. De pieken en met name de breedte ervan zegt iets over hoeveel detail in de afbeelding. Smalle en hoge pieken geven weinig detail, breed en minder hoog vertelt ons dat er meer detail aanwezig is. Links voor wat betreft de donkere partijen en rechts de lichtere partijen op de foto.

Start een diagram niet links en ligt de 'berg' vooral rechts, dan is de foto mogelijk overbelicht. Het omgekeerde voor onderbelicht. Gaat een piek helemaal tot bovenaan en wordt die daar afgeknot, dan zitten er in een bepaald bereik geen details meer. Bij een piek in het linker deel gaat het om details is de donkere partijen andersom in de lichtere delen van de afbeelding.

Een histogram geeft dus weer hoe een foto is opgebouwd. Bestudeer eens het histogram van enkele van jouw foto's en probeer te begrijpen waarom deze er zo uitzien. Het histogram van een foto van een sneeuwlandschap zal er natuurlijk helemaal anders uitzien dan het beeld van een paardenkop.

Wat kun je ermee?

In eerste instantie vertelt het histogram je of jij goed zit wat betreft de belichting of je de foto eventueel met een andere camera instelling moet overdoen. Maak bij twijfel gebruik van belichtingscompensatie (1 stop over- en 1 stop onderbelichten) waarbij je later met het beste beeld verdergaat. Let vooral ook op afgeknotte pieken in het histogram en tracht deze te voorkomen.

Ook tijdens het bewerken van de afbeelding met de computer kan het histogram een goede leidraad zijn. Mede daarom is het belangrijk om in RAW te fotograferen. Jouw fotobestand bevat dan een maximum aan informatie welke je via het fotobewerkingsprogramma kunt aanspreken.
Een goed fotobewerkingsprogramma heeft een optie om de niveaus aan te passen.
Bij een contrastarme foto is het verschil tussen de lichtste en donkerste tinten niet zo groot als mogelijk. Het histogram vertoont links en rechts van de 'berg' leegtes. Bij het bewerken van de foto is ook dat softwarematig te verbeteren.

De meeste fotobewerkingsprogramma's voorzien in een 'schaduw- en hooglichten'-functie. Bevatten donkere schaduwpartijen of hooglichten nog wat beeldinformatie dan kan je met deze functies prachtige resultaten bekomen.
Succes!

Vind je dit artikel waardevol of heb je vragen of andere ervaringen?  Je kan het mij laten weten door een reactie te plaatsen. Je email-adres is verplicht, maar het wordt niet getoond op de website.

reacties

Op 31 augustus 2021 plaatst PaulaK de volgende reactie:
Is het niet mogelijk om het histogram te bekijken voor je de foto neemt?
Didier de Borle op 27 september 2021
Dat kan inderdaad, als je werkt in LiveView.
Op 27 februari 2022 plaatst Jef85 de volgende reactie:
Zeker als je gaat over- of onderbelichten is het nuttig om het histogram in de gaten te houden.
Didier de Borle op 9 maart 2022
inderdaad! Dank voor je reactie en succes met je fotografie.

plaats een reactie